مجله مکتب اسلام
مرحوم آیت الله العظمی شریعتمداری مجله مکتب اسلام را در سال ۱۳۳۷ خورشیدی تأسیس کردند. در اساسنامه این مجله آمده است: این مجله « زیر نظر حضرت آیت‌الله العظمی شریعتمداری ( به عنوان موسس و ریاست عالیه ) و با همکاری دو هیئت علمی و مالی مرکب از ده تن به عنوان هیئت علمی و ده تن از بازرگانان به عنوان هیئت مالی تأسیس گردید.
شکل گیری مجله مکتب اسلام
قریب به 70 سال پیش یکی از تجار تبریز به نام آقای حاج مجید پرکار، مرحوم آیت الله العظمی شریعتمداری را دعوت کرد و جلسه‌ای با حضور آقایان : حاج فرج نعمت‌زاده، حاج ابوالفضل احمدی، حاج حسین کاغذیان، حاج موسی ابریشمچی، حاج علی ورشوچی ، حاج اسماعیل سیگاری، حاج سید مصطفی عالی نسب، حاج کریم انصارین، حاج بیوک جورابچی، حاج عباسعلی خامه چی و حاج محمد کلاهی برگزار شد. در آن جلسه با ایشان مطرح کردند که ۱۰ نفر از آقایان می‌گویند ما می‌خواهیم حوزه یک نوشته داشته باشد. سرمایه این کار از ما باقی کارها با شما.
مرحوم حضرت آیت الله العظمی شریعتمداری فرمود: با این که مشکل است، این کار را می‌پذیرم.
آن‌ها پیشنهاد می‌دهند که شما ۱۰ -۱۲ نفر را معین کنید که هر ماه یک مقاله بنویسند و ما ۲۰۰ تومان به ازای آن می‌پردازیم. ایشان هم پذیرفتند و افرادی نظیر: آقا موسی صدر، سید عبدالکریم اردبیلی، دوانی، مجد، مکارم، سبحانی، جزایری و یکی دو نفر دیگر را برای این کار تعیین کردند که هرماه مقاله‌ای می‌نوشتند و تحویل می‌دادند.
بنا شد مقالات چاپ شود و پس از چاپ کردن، بحث پیش آمد که نظر مرحوم حضرت آیت الله العظمی بروجردی در این خصوص چه خواهد بود؟ نگرانی این بود که اگر ایشان مقالات را نپسندند چه باید کرد؟
در نهایت از یکی از آقایان تهران خواهش کردند که نسخه‌ای از مجله را نزد مرحوم آیت الله العظمی بروجردی ببرند و عکس‌العمل ایشان را ببیند. اتفاقاً مرحوم آیت الله العظمی بروجردی مقالات را پسندید و مبلغ کلانی را نیز به‌عنوان کمک به مکتب اسلام پرداخت کردند.
نحوه شکل‌گیری مکتب اسلام اجمالاً این‌گونه بود. البته فراز و نشیب‌های بسیاری را از سر گذراند و بین آقایان مکارم و مرحوم جزایری اختلافاتی هم به وجود آمد و … امروز هم که این مجله در دست زید و عمر است.
زمینه فعالیت
نشریه درس‌هایی از مکتب اسلام که بعدها به «مکتب اسلام» مشهور شد هر چند پیش از آن نیز چندین نشریه در زمینه‌های دینی منتشر می‌شد ولی هیچکدام از آن‌ها به طور رسمی وابسته به حوزه نبود.
در سال‌های قبل از 1357 خورشیدی ، مجله مکتب اسلام تنها نشریه حوزوی بود که می‌کوشید اندیشه‌های نو مذهبی را که پدید می‌آمد و البته متاثر از جریان‌های نوگرای اسلامی بود، به مشتاقان عرضه کند. در این مجله افزون بر مقالات علمی، گاه گزارش‌ها و اخباری از وضعیت جامعه منعکس می‌شد و گاه نسبت به انحراف‌های فکری پدید آمده در جامعه نیز جسته و گریخته هشدارهایی داده می‌شد. در سال‌های نخست سنگین‌ترین مقالات را علامه طباطبایی می‌نوشت و به معرفی اسلام و برخورد اسلام با نیازمندی‌های روز و مسائل اجتماعی از دیدگاه اسلام می‌پرداخت. علاوه بر آن، مجله به مطالب مورد نیاز روز، مثل مسایل پزشکی و روانشناسی نیز می‌پرداخت و به سوالات پزشکی مخاطبان پاسخ می‌داد.
بازتاب ها و جایگاه اجتماعی
پس از انتشار مجله مکتب اسلام، حدود سی نامۀ اعتراض آمیز برای مرحوم آیت الله العظمی بروجردی ارسال شد تا از انتشار آن جلوگیری شود ولی ایشان در مقابل همۀ آنان ایستاد و از ادامه انتشار مجله پشتیبانی کرد.
مهم‌ترین ویژگی مجله، آموزش و روشنگری و تربیت عملی جوانان اسلام‌گرا بود. مکتب اسلام توانست بخش زیادی از نیازهای دینی در آن زمان را برآورده کند و مورد استقبال مردم قرار گیرد. در مراحل نخست، توزیع و فروش مجله، مردمی بود و مساجد، هیئت‌های مذهبی و مراکز فرهنگی، پایگاه نشر آن بودند و به همین دلیل مجله از انتشار گسترده‌ای برخوردار شد.
شماره اول نشریه ابتدا در هزار نسخه چاپ شد ولی به خاطر استقبال زیاد، چندبار تجدید چاپ شد و به تدریج شمارگان آن افزایش یافت و به ۱۲۰ هزار رسید.
طبق اساسنامه مجله مکتب اسلام، این مجله همانند مجموعه دارالتبلیغ، مجاز نبود و به هیچ وجه به مسائل سیاسی نمی‌پرداخت با این حال به علت موضع گیری در برابر اوضاع فرهنگی جامعه چندین بار توقیف شد که با حمایت و سفارش مرحوم آیت الله العظمی بروجردی ( که همواره پشتیبان مرحوم حضرت آیت الله العظمی شریعتمداری بود ) رفع توقیف گردید.
از جمله پس از انتقاد صریح از مواضع ضد دینی در مسئله کشف حجاب، حساسیت‌هایی ایجاد شد و مجله برای نخستین بار در سال ۱۳۴۰ خورشیدی توقیف گردید. سال ۱۳۴۱خورشیدی نیز به علت نشر سرمقاله‌ای درباره مفاسد آزادی‌های نامشروع ناشی از کشف حجاب، به مدت دو ماه توقیف شد. در سال ۱۳۵۵خورشیدی نیز مجله به مدت شش ماه توقیف شد ولی با وساطت علمای حوزه علمیه قم، رفع توقیف گردید.
بعد ها بر خلاف اساسنامه آن این مجله توسط زید و عمر مصادره شد، گرچه به صورت اسمی نشرش ادامه یافت.
سایر مجلات منتشر شده:
دارالتبلیغ مجلاتی برای جوانان و نوجوانان نیز منتشر می کرد.
مجله پیام شادی، برای کودکان به زبان فارسی (صاحب امتیاز مهندس شریعتمداری)
مجله نسل نو، برای جوانان به زبان فارسی (صاحب امتیاز مهندس شریعتمداری)
مجله مکتب اسلام، به زبان فارسی ( صاحب امتیاز و مالک حضرت آیت الله العظمی شریعتمداری )
مجله بشائر، برای کودکان به زبان عربی
مجله الهادي، به زبان عربی (صاحب امتیاز استاد عباسی)
کار تهیه مقالات و تحقیق و تصحیح با همکاری حجج السلام آقایان: گلسرخی، خسروشاهی، علی حجتی کرمانی و آقایان حکیمی، وافی، اعتمادی، بصیری و دیگران انجام می شد.
